Ελιά & Ελαιόλαδο
ΕΛΙΑ & ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
Κανένα προϊόν δεν έχει ταυτιστεί τόσο πολύ με τη Μεσογειακή Διατροφή όσο το Ελαιόλαδο. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής είναι ότι για την πρόσληψη λίπους στηριζόμαστε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στα φυτά από ότι στα ζώα.
Η ΕΛΙΑ
Ο καρπός της ελιάς είναι πολύ βασικός για τη Μεσογειακή διατροφή, τόσο ως εδώδιμος όσο και επειδή από αυτόν παράγεται το ελαιόλαδο.
Είναι θαυμάσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και παρέχει φυτικές ίνες και μέταλλα στον οργανισμό, ενώ είναι και είναι πηγή της βιταμίνης Ε, που είναι φυσικό αντιοξειδωτικό (η βιταμίνη Ε θεωρείται ότι επιβραδύνει τις αλλοιώσεις των κυτταρικών μεμβρανών και καταπολεμά την οστεοπόρωση).
Οι ελιές αυτούσιες (ή πολτοποιημένες – πατέ) χρησιμοποιούνται κατά βάση ως ορεκτικά. Συνοδεύουν λαδερά φαγητά, σαλάτες και πολλά ορεκτικά εδέσματα. Μετά τη συλλογή τους, καθαρίζονται και τοποθετούνται σε κάδους για εκπίκριση και στη συνέχεια συντηρούνται με αλάτι, σε άλμη, σε ξίδι ή και σε λάδι.
Είδη ελιών
Οι ελιές διακρίνονται σε :
– μικρόκαρπες (λαδοελιές),
– μεσόκαρπες (Μυτιλινιά, Θρομπολιά, Μεγαρίτικη, κ.α.) και
– χονδρολιές ή αδρόκαρπες (όπως η κονσερβολιά Αμφίσσης, Αγρινίου και Βόλου ή ελιά Καλαμών και άλλες)
Οι μαύρες και οι πράσινες ελιές είναι σχεδόν ταυτόσημες. Η μεγαλύτερη θρεπτική τους διαφορά είναι στην περιεκτικότητά τους σε νάτριο, κυρίως όταν πρόκειται για συσκευασμένα προϊόντα σε άλμη. Οι πράσινες ελιές περιέχουν περίπου το διπλάσιο νάτριο από τις μαύρες ελιές. Η διαφορά στο χρώμα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ωριμότητα της ελιάς, όταν συλλέγεται, αλλά επηρεάζεται επίσης από τις μεθόδους επεξεργασίας.
Διατροφική Αξία Ελιάς
Ανάλογα με το μέγεθος τους, 5 μικρές ελιές ή 3 μεγάλες δίνουν 45 θερμίδες και ισοδυναμούν με 1 κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο. Είναι επίσης καλή πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων.
Οι ελιές είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και συναγωνίζονται με το αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α και καροτενοειδών και σε μικρές ποσότητες βιταμίνες Β1, Β6 και Β12. Οι μαύρες ελιές είναι πλουσιότερες σε συνολικές τοκοφερόλες σε σχέση με τις πράσινες και είναι οι μόνες που εμπεριέχουν β-τοκοφερόλες και α-τοκοτριενόλες. Τα ιχνοστοιχεία των ελιών είναι κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και μαγνήσιο, ενώ αυτά που συντηρούνται σε άλμη περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου.
Mεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση έχουν οι Kαλαμών, οι Άμφισσας και οι Tσακιστές (οι 3 κατηγορίες με τις λιγότερες θερμίδες) και μικρότερη οι Θρούμπες Kρήτης.
ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
Το Ελαιόλαδο, ως φυτικό λιπαρό, περιέχει περισσότερα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιαπρά οξέα, ενώ δεν περιέχει καθόλου “κακή” χοληστερόλη – σε αντίθεση με τα ζωϊκά λιπαρά που περιέχουν αυξημένα κορεσμένα λιπαρά οξέα και χοληστερόλη και επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία.
Επίσης το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά συστατικά, κυρίως πολυφαινόλες, που συμβάλλουν στην οχύρωση του ανθρώπινου οργανισμού ενάντια στο οξειδωτικό στρες και, κατ΄ επέκταση, προλαμβάνουν τη πρόωρη γήρανση των κυττάρων.
Είναι σημαντική διατροφική πηγή βιταμίνης Ε (σε μεγαλύτερη συγκέντρωση και από τον καρπό της Ελιάς όταν τον τρώμε ολόκληρο !), που είναι έντονα λιποδιαλυτή και με έντονη αντιοξειδωτική δράση. Να σημειωθεί μάλιστα ότι το ελαιόλαδο είναι το μόνο (φυτικό) λάδι που προέρχεται από ολόκληρο τον καρπό και όχι από σπόρους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εκτεταμένες επιστημονικές έρευνες έχουν τεκμηριώσει τη σχέση του Ελαιόλαδου με το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής και με την αναβαθμισμένη υγεία.
Αναλυτική πληροφόρηση δείτε στην κατηγορία της Βιβλιοθήκης μας με τίτλο “Μεσογειακή Διατροφή” και πλήθος ερευνητικών άρθρων για την συνεισφορά της Μεσογειακής Διατροφής και ειδικά του Ελαιόλαδου στην Υγεία μας, στην κατηγορία της Βιβλιοθήκης μας με τίτλο “Διατροφή & Υγεία“
No product has been identified as much with the Mediterranean Diet as Olive Oil, the naural juice produced of Olives. One of the main characteristics of the Mediterranean Diet is that for fat intake we rely much more on plants than on animals.
OLIVE
The olive fruit is very basic to the Mediterranean diet, both as food and because olive oil is produced from it. It is an excellent source of monounsaturated fatty acids and provides fiber and minerals to the body, while it is also a source of vitamin E, which is a natural antioxidant (vitamin E is thought to slow cell membrane damage and fight osteoporosis). Olive as a whole or mashed/pate, is mainly used as appetizer. Olives accompany fatty foods, salads and other appetizers. After their collection, they are cleaned and placed in bins for excretion and then preserved with salt, brine, vinegar or even oil.
Nutritional Value of Olives
Depending on their size, 5 small olives or 3 large ones give 45 calories and are equivalent to 1 teaspoon of olive oil. It is also a good source of monounsaturated fatty acids.
Olives are rich in nutrients and rival pure virgin olive oil. They contain significant amounts of vitamin A and carotenoids and in small amounts vitamins B1, B6 and B12. Black olives are richer in total tocopherols than green olives and are the only ones that contain β-tocopherols and α-tocotrienols. The trace elements of olives are potassium, calcium, phosphorus, iron and magnesium, while those preserved in brine contain large amounts of sodium.
Kalamons, Amfissas and Tsakistes (the 3 categories with the fewest calories) have the highest antioxidant activity and Cretan Throumbes have the lowest.
OLIVE OIL
Olive oil, as a vegetable fat, contains more polyunsaturated and monounsaturated fatty acids, while it does not contain any “bad” cholesterol – in contrast to animal fats that contain increased saturated fatty acids and cholesterol and significantly burden health.
Olive oil is also rich in antioxidant components, mainly polyphenols, which contribute to the fortification of the human body against oxidative stress and, by extension, prevent premature aging of cells.
It is an important dietary source of vitamin E (in a higher concentration than the olive fruit when eaten whole!), which is highly fat-soluble and has a strong antioxidant effect. It should be noted that olive oil is the only (vegetable) oil that comes from the whole fruit and not from seeds.
INFORMATION & BIBLIOGRAPHY
Extensive scientific research has documented the relationship of Olive Oil with the Mediterranean Diet model and with improved health.
Detailed information can be found in the category of our Library entitled “Mediterranean Diet” and a number of research articles on the contribution of the Mediterranean Diet and especially Olive Oil to our Health, in the category of our Library entitled “Nutrition & Health“