Scroll Top

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΖΩΗΣ

Διατροφή και Υγεία

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής 2021: ο τρόπος που τρώμε επηρεάζει τον πλανήτη

World Food Day 2021: the way we eat affects the planet

Oι τροφές που διαλέγουμε και ο τρόπος με τον οποίο (τις) καταναλώνουμε επηρεάζει όχι μόνο την υγεία μας, αλλά και την υγεία του πλανήτη.
Αυτό επισημαίνει ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, μέσω του Δικτύου GENEVA ENVIRONMENT NETWORK (GEN) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, που ήταν τον Οκτώβριο. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εκτιμά πως οι δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με την παραγωγή, την επεξεργασία, τη διανομή και την κατανάλωση τροφίμων, είναι υπεύθυνες για το ένα τρίτο (1/3) των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που παρουσιάζεται στο ΒΗΜΑ, και η οποία δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο, με τη διατήρηση των φυσικών οικότοπων, τη μείωση σπατάλης τροφίμων και τη μετάβαση σε φυτικές διατροφικές συνήθεις, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να μειωθούν έως και οχτώ γιγατόνους ετησίως. Ήδη, στα ψυγεία και στα ράφια των super market έχει μεγαλώσει η γκάμα των προϊόντων τα οποία παρασκευάζονται από φυτικές πρωτεΐνες, όπως για παράδειγμα τα υποκατάστατα τυριού. Παράλληλα, σε χώρες όπως η Αμερική, το Ισραήλ και η Ιαπωνία εδώ και μερικά χρόνια έχουν ξεκινήσει μελέτες και πειράματα για παραγωγή κρέατος από βλαστοκύτταρα.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, η σπατάλη τροφίμων παγκοσμίως υπολογίζεται σε 1 τρισ. δολάρια ενώ τουλάχιστον 690 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη δεν έχουν πρόσβαση σε διατροφικά αγαθά. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας, εκτιμά πως λόγω της επισιτιστικής ανασφάλειας, του αυξανόμενου κόστους ζωϊκών πρωτεϊνών, των περιβαλλοντικών πιέσεων και της αύξησης του πληθυσμού, περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως θα στραφούν στην κατανάλωση εντόμων.

Για την Ελλάδα το ΒΗΜΑ επισημαίνει, στο ίδιο αφιέρωμα, ότι από την 1η Ιανουαρίου 2022, σύμφωνα με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α/23-7-2021), τα ξενοδοχεία άνω των εκατό κλινών, οι υπηρεσίες catering με ετήσιο τζίρο άνω των τριακοσίων χιλιάδων ευρώ και οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης με ετήσιο τζίρο άνω των 500.000 ευρώ, υποχρεούνται να εφαρμόσουν διαδικασίες αποφυγής δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων. Όπως και να καταχωρούν σε ετήσια βάση τα παραγόμενα απόβλητα τροφίμων. Επίσης, όπως προβλέπεται στον νόμο, τα πλεονάσματα τροφίμων θα διατίθενται με τη μορφή δωρεάς, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Από την αρχική αναφορά του GEN μεταφέρουμε τους βασικούς τίτλους (με εσωτερικά links της Σελίδας) και προτρέπουμε να ανατρέξετε στην πηγή για πλούσιο υλικό με στοιχεία και videos.

Το μέλλον των τροφίμων
Το σύστημα αγροδιατροφής είναι ένας περίπλοκος όρος που μπορεί να φαίνεται μακριά από την πραγματικότητά σας, αλλά ξέρετε ότι η ζωή μας εξαρτάται από αυτόν; Κάθε φορά που τρώμε, συμμετέχουμε στο σύστημα. Τα τρόφιμα που επιλέγουμε και ο τρόπος που τα παράγουμε, τα προετοιμάζουμε, τα μαγειρεύουμε και τα αποθηκεύουμε μας καθιστούν αναπόσπαστο και ενεργό μέρος του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ένα αγροδιατροφικό σύστημα….
Η πανδημία COVID-19 υπογράμμισε ότι απαιτείται επείγουσα αλλαγή διαδρομής. Έχει καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο για τους αγρότες –που ήδη παλεύουν με την κλιματική μεταβλητότητα και τις ακραίες συνθήκες– να πουλήσουν τη σοδειά τους, ενώ η αυξανόμενη φτώχεια ωθεί έναν αυξημένο αριθμό κατοίκων της πόλης να χρησιμοποιούν τράπεζες τροφίμων και εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται επείγουσα επισιτιστική βοήθεια. Χρειαζόμαστε βιώσιμα συστήματα αγροδιατροφής που να είναι ικανά να θρέψουν 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2050…. (more)

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής
16 Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής. Η συλλογική δράση σε 150 χώρες είναι αυτό που κάνει την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής μία από τις πιο γιορτασμένες ημέρες του ημερολογίου του ΟΗΕ…. (more)

Τρόφιμα και Περιβάλλον
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο παγκόσμιος όγκος σπατάλης τροφίμων υπολογίζεται σε 1,6 δις τόνους «ισοδύναμων πρωτογενών προϊόντων». Η συνολική σπατάλη τροφίμων για το βρώσιμο μέρος αυτού ανέρχεται σε 1,3 δις τόνους. Αυτό έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον με πολλούς τρόπους… πχ ο συνολικός όγκος νερού που χρησιμοποιείται κάθε χρόνο για την παραγωγή τροφής που χάνεται ή σπαταλάται (250 km3) ισοδυναμεί με την ετήσια ροή του ποταμού Βόλγα της Ρωσίας ή τρεις φορές τον όγκο της λίμνης της Γενεύης, ενώ 1,4 δισεκατομμύρια εκτάρια γης (28% της παγκόσμιας γεωργικής έκτασης) χρησιμοποιούνται ετησίως για την παραγωγή τροφίμων που χάνονται ή σπαταλούνται…. (more)

Απώλεια και σπατάλη τροφίμων
Περίπου το 14% των τροφίμων που παράγονται χάνεται μεταξύ της συγκομιδής και της λιανικής πώλησης παγκοσμίως, σύμφωνα με τον FAO. Σημαντικές ποσότητες σπαταλούνται επίσης στη λιανική και σε επίπεδο κατανάλωσης. Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) αναφέρει ότι ο κόσμος παράγει ήδη αρκετά τρόφιμα για να ταΐσει όλους στον πλανήτη και στην πρόσφατη Έκθεση του δείκτη απορριμμάτων τροφίμων 2021, πάνω από το 17% των τροφίμων συνολικά σπαταλάται…. (more)

Τρόφιμα και ΣΒΑ (SDG)
Η μείωση των απωλειών και της σπατάλης τροφίμων είναι κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs). Συγκεκριμένα, ο SDG-12 στοχεύει στη διασφάλιση βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής, τα οποία περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα στόχων που σχετίζονται με τη σπατάλη τροφίμων…. (more)
Δράσεις
Απαιτούνται ενέργειες σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο για τη μεγιστοποίηση της χρήσης των τροφίμων που παράγουμε. Η εισαγωγή τεχνολογιών, καινοτόμες λύσεις κλπ …. (more)
Λύσεις Βασιζόμενες στη Φύση (NbS): Η παραγωγή τροφίμων έχει τεράστιο αντίκτυπο στον πλανήτη μας. Επιπλέον, στο μέλλον, οι παγκόσμιες ανάγκες παραγωγής τροφίμων αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από 40% έως το 2030 και 70% έως το 2050, σε σύγκριση με τα μέσα επίπεδα του 2005-07, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ και τον FAO…. (more). Άλλες δράσεις περιλαμβάνουν Διατροφή-βασιζόμενη-στα Φυτά (PbS), “Ήρωες Φαγητού” κλπ …. (more)

Συστήματα Τροφίμων
Ο όρος «σύστημα τροφίμων» αναφέρεται στον αστερισμό των δραστηριοτήτων που εμπλέκονται στην παραγωγή, επεξεργασία, μεταφορά και κατανάλωση τροφίμων. Τα συστήματα τροφίμων αγγίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης…. Η ανοικοδόμηση των συστημάτων τροφίμων του κόσμου θα μας επιτρέψει επίσης να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ να «χτίσουμε καλύτερα» από τον COVID-19. Είμαστε όλοι μέρος του συστήματος διατροφής, και γι’ αυτό πρέπει όλοι να ενωθούμε για να επιφέρουμε τη μεταμόρφωση που χρειάζεται ο κόσμος… (more)

..
ENGLISH SUMMARY:  World Food Day. The food we choose (and consume) affects our health and our planet.

16 October was World Food Day. It was an opportunity for the GENEVA ENVIRONMENT NETWORK (GEN), with the support of UN/FAO to upadate a critical warning: the food we choose and the way we consume it affect our health and that of our planet. It has an impact on the way agri-food systems work; we need to be part of the change!

The GEN report consists of a number of chapters; here you will find a list of them with some introductory words, but we strongly propose to read the full material and watch the very interesting videos that are included.

Future of Food
An agri-food system is a complex term that may seem far from your reality, but do you know our lives depend on them? Every time we eat, we participate in the system. The food we choose and the way we produce, prepare, cook and store it make us an integral and active part of the way in which an agri-food system works…. The COVID-19 pandemic has underlined that an urgent change of route is needed. It has made it even harder for farmers – already grappling with climate variability and extremes – to sell their harvests, while rising poverty is pushing an increased number of city residents to use food banks, and millions of people require emergency food aid. We need sustainable agri-food systems that are capable of nourishing 10 billion people by 2050…

World Food Day 2021
16 October was World Food Day. Collective action across 150 countries is what makes World Food Day one of the most celebrated days of the UN calendar…..

Food and the Environment
According to the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), the global volume of food wastage is estimated at 1.6 billion tons of “primary product equivalents.” Total food wastage for the edible part of this amounts to 1.3 billion tons. This has an impact on the environment – eg . The total volume of water used each year to produce food that is lost or wasted (250km3) is equivalent to the annual flow of Russia’s Volga River, or three times the volume of Lake Geneva. Similarly, 1.4 billion hectares of land (28% of the world’s agricultural area) is used annually to produce food that is lost or wasted.

Food Loss and Waste
Around 14% of food produced is lost between harvest and retail worldwide, according to FAO. Significant quantities are also wasted in retail and at the consumption level. The United Nations Environment Programme (UNEP) indicates that the world already produces enough food to feed everyone on the planet and in the recent Food Waste Index Report 2021, over 17% of food in total is wasted…

Food and the SDGs
Reducing food losses and waste is critical to achieving the UN Sustainable Development Goals (SDGs). Specifically, SDG 12 aims to ensure sustainable consumption and production patterns, which contains a wide range of targets related to food waste….

Actions
Actions are required globally and locally to maximize the use of the food we produce. The introduction of technologies, innovative solutions (including e-commerce platforms for marketing, retractable mobile food processing systems), new ways of working and good practices to manage food quality and reduce food loss and waste are key to implementing change…
Nature-based Solutions (NbS)
Food production has a massive impact on our planet. Moreover, looking forward, global food production needs are expected to increase more than 40% by 2030 and 70% by 2050, compared to average 2005-07 levels, according to OECD and FAO….

Food Systems
The term “food system” refers to the constellation of activities involved in producing, processing, transporting and consuming food. Food systems touch every aspect of human existence. The health of our food systems profoundly affects the health of our bodies, as well as the health of our environment, our economies and our cultures. When they function well, food systems have the power to bring us together as families, communities and nations…..